Świerzb u kota – objawy, zagrożenia, leczenie

czytania opublikowano

Ilustracja przedstawiająca kota

Kot, jak mało które zwierzę potrafi w bardzo krótkim czasie dokonać prawdziwego spustoszenia na swojej skórze, gdy tylko coś wywoła u niego świąd. Niezależnie od przyczyny: alergia, nietolerancja pokarmowa, pasożyt czy inne choroby, kot wyposażony w ostre jak skalpel pazury, bardzo szybko wydziera sobie całe płaty sierści i skóry tworząc broczące krwią i płynem surowiczym rany. Do gabinetów weterynaryjnych często trafiają opiekunowie kotów, przerażeni stanem skóry swoich podopiecznych. W dzisiejszym materiale omówimy jedną z przyczyn świądu u kota – inwazję świerzbowca.

Świerzb u kota

Jednym z mitów na temat świerzbu u kota jest przekonanie, iż choroba ta dotyka wyłącznie zaniedbane, wolnożyjące koty lub zwierzęta przebywające w schroniskach czy przytułkach, gdzie zwierząt jest dużo i ciężko o utrzymanie sterylnych warunków.

Nic bardziej mylnego! Prawdą jest, że duże skupiska kotów (śmietniki, piwnice, schroniska czy przytuliska) umożliwiają szybsze rozprzestrzenianie się choroby, lecz zadbane, dobrze traktowane mruczki kanapowe również mogą zarazić się tą dermatozą. Wystarczy bowiem przelotny kontakt z zarażonym zwierzęciem (lub kontakt opiekuna kota z innym, zainfekowanym osobnikiem), by doszło do infestacji.

Przyczyny świerzbu u kota

Świerzb u kota wywoływany jest przez aktywność niewielkich rozmiarów pasożyta zewnętrznego, świerzbowca. To drobny pajęczak z rzędu roztoczy, występujący na wszystkich kontynentach. Istnieje wiele odmian tego pasożyta: ludzki, bydlęcy, psi i koci. Pasożytniczy pajęczak bytuje tuż pod powierzchnią skóry swojego gospodarza, żywiąc się wysiękiem z ran, zniszczoną tkanką naskórka lub w przypadku świerzbowca usznego, wydzieliną z ucha.

Samice świerzbowca, po kopulacji, która odbywa się na powierzchni skóry swego żywiciela, drążą podskórne tunele, gdzie składają jaja.

Larwy wykluwają się z jaj już po kilku dniach. Następnie przechodzą wylinkę i przekształcają się w nimfy. Ostateczną formę samca lub samicy, gotowych do prokreacji osiągają nimfy po ostatecznej wylince. Cały proces rozwojowy pasożyta zamyka się w dwóch do trzech tygodni.

Świerzbowiec nie żyje długo. Średnia długość życia pasożyta wynosi około miesiąca czasu, lecz biorąc pod uwagę skuteczność w zarażaniu i płodność świerzbowca, nie jest łatwo pozbyć się infekcji pasożytniczej.

Świerzb u kota – postacie choroby

Koty atakowane są przed dwie odmiany pasożyta: świerzbowca drążącego i usznego.

Świerzbowiec drążący koci Notoedres cati jest silnie zaraźliwy dla kotowatych

Pierwsze objawy pojawiają się jako miejscowe wyłysienia oraz zaczerwienione miejsca na głowie kota, ze szczególnym uwzględnieniem koniuszków małżowin usznych i twarzy. Aktywność świerzbowca powoduje u kota silny świąd. Kot drapie się kompulsywnie, wylizuje swędzące miejsca, czym jednocześnie powoduje rozprzestrzenianie się choroby na inne części ciała.

Niepodjęcie leczenia świerzbu drążącego u kota może silnie osłabić organizm zwierzęcia, a nawet doprowadzić go do śmierci.

Objawy świerzbu drążącego u kota

Świerzbowiec drążący wywołuje swą aktywnością u kota silny świąd. Kot drapie się kompulsywnie, błyskawicznie narusza pazurami naskórek, co prowadzi do powstawania ran i nadkażeń wtórnych (bakteryjnych, grzybiczych i wirusowych). Wtórne infekcje pogłębiają zły stan skóry u kota i wymagają wprowadzenia dodatkowego leczenia dermatologicznego.

Kot chory na świerzb drążący mocno cierpi. Ból wywołany ranami powstałymi wskutek drapania się może wywołać u spokojnego zwykle kota agresję i skrajną nerwowość.

Kot zmagający się ze świerzbem traci chęć do jedzenia, zabawy i kontaktu z człowiekiem. W miejscach ciała objętych świądem następuje wyłysienie, pojawiają się szarożółte strupy, łuszczenie, zgrubienie i marszczenie skóry.

Zmiany skórne obejmują z czasem inne części ciała kota: kończyny w stawach skokowych i biodrowych, podbrzusze, mostek, grzbiet.

Świerzbowiec uszny Otodectes cynotis bytuje na zewnętrznych przewodach słuchowych kota i podobnie jak odmiana drążąca świerzbowca, wywołuje u zwierzęcia poważny dyskomfort i pogorszenie dobrostanu.

Świerzbowiec uszny atakuje nie tylko koty. Przypadki zarażenia tym ektopasożytem zdarzają się wśród psów, lisów, królików i fretek.

Świerzbowiec uszny bytuje i rozwija się na skórze zewnętrznych przewodów słuchowych zwierzęcia. Zarażeniem może zostać objęte jedno ucho, ale częściej inwazja dotyczy obu. W nielicznych przypadkach świerzbowiec uszny może rozprzestrzenić się na całe ciało zwierzęcia.

Do zarażenia kolejnej ofiary wystarczy przelotny kontakt z zainfekowanym zwierzęciem. Rzadziej dochodzi do zarażenia poprzez korzystanie ze wspólnych kuwet posłań czy zabawek. Szczególnie podatne na infestację są młode osobniki, chore i o obniżonej odporności.

Objawy świerzbu usznego u kota

Cechą charakterystyczną świerzbu usznego u kota jest woskowa, sucha, brunatna wydzielina z uszu. Najczęściej nie wydziela żadnego zapachu, choć należy pamiętać, że gdy rany wywołane świądem zostaną zainfekowane grzybami lub bakteriami, przykry zapach może się pojawić.

Opiekun kota może zaobserwować świerzbowca usznego gołym okiem. Widać bowiem na zaczerwienionej skórze uszu zwierzęcia niewielkie, białe, ruchome kropki.

Kot zarażony świerzbem usznym może nie manifestować zarażenia i przechodzić je bezobjawowo, lecz najczęściej zwierzak drapie się, pociera głową o meble i ostre krawędzie, czym doprowadza skórę do opłakanego stanu.

Leczenie świerzbu u kota

Świerzb uszny leczy się stosując miejscowo krople o działaniu pajęczakobójczym lub preparaty typu spot on.

W przypadku leczenia świerzbu drążącego, przed podaniem preparatów bójczych dla pajęczaków, może być konieczne zmiękczenie skóry kota i usunięcie z niej strupów. Walka z pasożytem wymaga cierpliwości i konsekwencji ze strony opiekuna kota, a jeśli w domu mieszkają jeszcze inne zwierzęta, leczeniem należy objąć wszystkie osobniki.