Pasożyty wewnętrzne u psa i kota
czytania opublikowano
Psy i koty niezwykle łatwo zarażają się pasożytami. Biorąc pod uwagę bogactwo przedstawicieli świata robaków, ich wręcz imponujące umiejętności przetrwania w niesprzyjających warunkach, pomysłowość w infestacji oraz możliwości adaptacyjne, można przyjąć, iż przynajmniej raz w życiu każdy domowy czworonóg padł ofiarą endopasożytów. Zapraszamy do lektury!
Parazytyzm
Pasożytnictwo wiąże się ze wzajemną formą współżycia, gdzie jedna ze stron czerpie korzyści, a druga traci. Parazytyzm jest formą drapieżnej relacji pomiędzy pasożytami, a żywicielami. Pasożyty są integralną częścią każdego systemu biologicznego i jednocześnie jedną z powszechnych przyczyn chorób i infekcji zwierząt i ludzi.
Drapieżny drobnoustrój wchodzi w stały lub czasowy związek z organizmem żywiciela i wykorzystuje go do zaspokajania swoich potrzeb życiowych (pożywianie się, prokreacja), przy jednoczesnej umiejętności utrzymywania żywiciela w stosunkowo dobrej kondycji.
Uwaga!
Pasożyty z reguły nie są zainteresowane w wywołaniu dużego uszczerbku na zdrowiu lub zgonu swojego żywiciela, gdyż miałoby to tragiczny w skutkach efekt dla samego drapieżnego drobnoustroju, lecz w praktyce zmasowana inwazja robaków prowadzi do wyniszczenia organizmu zwierzęcia, zaburzeń w funkcjonowaniu, wzrostu i śmierci. Zwierzę w dobrej kondycji zdrowotnej, o silnym układzie immunologicznym może przez całe życie nie manifestować oznak robaczycy, lecz nie zmienia to faktu, że jest jednocześnie aktywnym nosicielem robaków do otoczenia. Dla młodych osobników, tych w podeszłym wieku lub zmagających się z innymi chorobami, robaczyca może stanowić poważne zagrożenie dla życia i zdrowia.
Pasożyty wewnętrzne przeważnie odznaczają się specyficznym sposobem przyczepiania do ciała żywiciela i uproszczoną budową ciała.
Endopasożyty pozbawione są narządu ruchu i posiadają szczątkowy przewód pokarmowy (często funkcje układu pokarmowego pełni powierzchnia ciała pasożyta). Robaki wykazują się odpornością na enzymy trawienne z układu pokarmowego żywiciela i są w stanie stawić czoło mechanizmom obronnym układu immunologicznego gospodarza.
Brak umiejętności opuszczenia organizmu żywiciela w momencie śmierci zwierzęcia i niewielkie zdolności przemieszczania się rekompensowane są przez naturę poprzez niezwykłą płodność pasożyta.
Pasożyty pożywiają się krwią swojego gospodarza lub substancjami odżywczymi pobieranymi wprost z układu pokarmowo-jelitowego.
Pasożyty wewnętrzne i zewnętrzne u zwierząt domowych
W kontekście zwierząt domowych: psów i kotów, pasożyty dzielimy na wewnętrzne i zewnętrzne.
Do ektopasożytów zaliczamy:
- pchły
- komary
- kleszcze
- nużeńce
- wszy
- wszoły
- świerzbowce drążące i uszne
W niniejszym materiale skupimy się na endopasożytach.
Pasożyty
układu pokarmowego
Do przedstawicieli endopasożytów u psów i kotów należą między innymi:
- tasiemce Dipylidium caninum
- włosogłówki Trichuris vulpis
- kokcydia Isospora sp.
- lamblie Giardia sp.
- toksoplazma Toxoplasma gondi
- tęgoryjce Ancylostoma sp.
- rzęsistek Trichomonas sp.
Pasożyty układu pokarmowego najczęściej umiejscawiają się w różnych odcinkach przewodu pokarmowego za pomocą haczyków i przyssawek.
Larwy niektórych pasożytów (glista psia i kocia) migrują wraz z krwią do wielu narządów wewnętrznych organizmu, gdzie otorbiają się i pozostają w formie utajonej.
Otorbione larwy stanowią zagrożenie dla kolejnych osobników świata kręgowców, jeśli gospodarz pasożyta padnie ofiarą łowów, a tkanki zostaną zjedzone przez drapieżne zwierzę.
Jeśli robak umiejscowi się w narządach szczennej suki, podczas ciąży jest w stanie aktywować się i zarazić nienarodzony miot (nie dotyczy kotów).
Ostatecznym celem migracji larw po organizmie zwierzęcia jest jednak układ oddechowy. To tu pasożyt przechodzi kolejną przemianę i wraz ze śliną i wydzieliną z płuc trafia z powrotem do układu pokarmowego. W jelitach pasożyt następnie dojrzewa i dokonuje prokreacji. Jaja wydalane są do środowiska zewnętrznego wraz z odchodami żywiciela.
Pasożyt podczas swej aktywności w układzie wewnętrznym zwierzęcia pobiera substancje odżywcze potrzebne żywicielowi do funkcjonowania, co osłabia organizm gospodarza i powoduje różnego rodzaju zaburzenia. Produkty uboczne metabolizmu pasożyta powodują zatrucie wewnętrzne i cały szereg szkodliwych reakcji alergicznych zwierzęcia.
Pasożyty układu sercowo-oddechowego
Wskutek ocieplenia klimatu i częstych ostatnimi czasy podróży zagranicznych wraz z czworonogami, do naszej strefy klimatycznej dotarły okazy pasożytów żerujących w układzie oddechowym i sercowym psów (rzadziej kotów).
Grupa nicieni typu Angiostrongylus bytująca w płucach i komorze serca wywołuje u psów stany zapalne tkanki płucnej i powikłania kardiologiczne. Angiostrongyloza przenoszona jest przez ślimaki i pomrowy. Pies zaraża się zjadając mięczaki lub rośliny, po których pełzł ślimak lub pomrów.
Kolejną grupą robaków atakujących układ oddechowy i sercowy psów są przedstawiciele dirofilarii - D. immitis. W tym przypadku do infestacji endopasożyt wykorzystuje innego pasożyta, komara.
Nicień wywołuje u swojego gospodarza zaburzenia w przepływie krwi przez serce, uszkodzenia naczyń krwionośnych i pęcherzyków płucnych, czym jest w stanie doprowadzić żywiciela do chorób zatorowo-zakrzepowych i zgonu.
Pasożyty krwi
Kleszcze są pasożytami żywiącymi się krwią swoich gospodarzy. Ofiarami pajęczaków padają zwierzęta i ludzie. Proces pobierania krwi od gospodarza nie jest szkodliwy, bolesny i nie wywołuje reakcji alergicznej, lecz jeśli kleszcz jest nosicielem chorobotwórczych patogenów, stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i życia swojej ofiary. Jedną z najbardziej niebezpiecznych dla życia psów chorobą przenoszoną przez kleszcze jest babeszjoza, wywoływana aktywnością pierwotniaków Babesia canis. Pierwotniak atakuje komórki krwi ofiary, erytrocyty, powodując ich uszkodzenie i szybki rozpad. Przebieg babeszjozy jest gwałtowny i jeśli pies nie zostanie poddany błyskawicznej terapii – umrze.
Pamiętaj!
Regularne (również w okresie zimowym) i systematyczne odrobaczanie psa i kota oraz stosowanie preparatów bójczych dla ektopasożytów jest gwarantem zdrowia i długiego życia Twojego podopiecznego!