Czy kleszcze zagrażają kotom? Czy kot może zachorować na boreliozę?

• Porady
• Kot

5 min czytania opublikowano 22 maja 2023

Choć choroby odkleszczowe zwierząt rozpatruje się głównie w stosunku do psów, to koty również nie są bezpieczne od zarażenia tego typu infekcjami. Czy koty chorują na boreliozę i babeszjozę? Jakie są objawy chorób odkleszczowych u kotów? Po odpowiedzi zapraszamy do dalszej części materiału.

Kleszcze - wektor groźnych chorób

Kleszcze są pasożytniczymi pajęczakami odżywiającymi się krwią kręgowców: ptaków, zwierząt i ludzi. Samo ukąszenie kleszcza nie jest uciążliwe dla ofiary, jak ma to miejsce przy inwazji innych ektopasożytów (pcheł, wszoł, komarów, muchówek, świerzbowców czy nużeńców), gdyż w ślinie kleszcza znajdują się substancje znieczulające, ale niesie ze sobą poważne ryzyko przeniesienia niebezpiecznych chorób.

Kleszcz może być wektorem (organizmem przenoszącym patogeny) groźnych dla zwierząt i ludzi chorób.

Czy kleszcze zagrażają kotom?

Do niedawna zwykło się myśleć, iż tylko psy są w grupie szczególnego ryzyka, jeśli chodzi o choroby przenoszone przez kleszcze. Dlaczego?

Duża część kotów towarzyszących nie opuszcza bezpiecznej przystani mieszkania czy domu, a więc nie staje się celem ataku kleszczy.

Ponadto koty znane są z upodobania do higieny osobistej, a tym samym najprawdopodobniej same pozbywają się części nieproszonych gości z futra.

Niestety, postępujące ocieplenie klimatu ma realny wpływ na wydłużenie okresu żerowania kleszczy (wcześniej kleszcze zapadały w zimowy okres hibernacji) w naszym kraju, więc jednocześnie ryzyko ataku kleszcza na koty rośnie. Trudno również zakładać, iż nawet najbardziej czysty kot zdoła pozbyć się na czas każdego kleszcza, który dokona na niego ataku.

Czas zatem przyjrzeć się bliżej zagrożeniom jakie mogą płynąć dla kotów ze strony pasożytniczych pajęczaków.

W jaki sposób atakuje kleszcz?

Kleszcz jest ślepy, nie posiada narządu wzroku, co jednak w najmniejszym stopniu nie obniża jego sprawności w pozyskiwaniu żywiciela.

Pasożytniczy pajęczak posiada wysoko wyspecjalizowane narządy umożliwiające mu zlokalizowanie ofiary w otoczeniu. Odpowiedzialne za to są receptory węchowe, mechaniczne i chemiczne umieszczone na przednich stopach pajęczaka. Kleszcz sytuuje się na czubkach traw, spodnich częściach liści, gałęzi wiszących nad ścieżkami i czeka na swoją ofiarę.

Co pewien czas wysuwa odnóża w powietrze, by złapać wibracje podłoża, gdy zwierzę lub człowiek się porusza oraz by poczuć ciepło ciała i dwutlenek węgla w wydychanym przez potencjalnego żywiciela powietrzu.

Gdy ofiara przechodzi obok miejsca, gdzie czyha kleszcz, ten łapie się odnóżami za sierść lub przywiera do ubrania człowieka. Następnie wykorzystując wspomniane wcześniej receptory, przemieszcza się na ciele żywiciela szukając odpowiednio cienkiej skóry.

Hypostom, narząd gębowy kleszcza, którym ten wkłuwa się w skórę ofiary ma kształt wiertła zakończonego haczykami i zaczepami. Dzięki substancji znieczulającej ze śliny kleszcza, ofiara nie broni się przed ukąszeniem i nie drapie się, co mogłoby zakłócić proces żerowania.

Kleszcz pobiera krew od kilku do kilkunastu godzin. Jeśli w tym czasie dojdzie do wymiotów, treść żołądkowa wraz z chorobotwórczymi drobnoustrojami przenika do krwioobiegu żywiciela kleszcza powodując tym samym groźne infekcje.

Czemu i kiedy dochodzi do zwracania treści żołądkowej z układu pokarmowego kleszcza?

Kleszcz prowokuje wymioty w określonych przypadkach:

• gdy jest już najedzony i chce uwolnić się od ciała ofiary. To dlatego istotny jest czas w usuwaniu kleszcza ze skóry
• gdy ktoś nieumiejętnie usuwa kleszcza ze skóry (np. łapiąc palcami za napęczniały odwłok) lub stosując niewłaściwe metody usuwania. Kleszcza nie wolno smarować, przypalać czy manewrować jego ciałem, gdy jest wbite w skórę

Jakie choroby odkleszczowe zagrażają kotom?

Borelioza

Borelioza jest rzadko diagnozowaną chorobą odkleszczową u kotów. Niemniej przypadki zarażenia się zdarzają.

Kot w takim przypadku manifestuje infekcję gorączką, kulawizną, powiększonymi węzłami chłonnymi, zmianami chorobowymi w układzie stawów oraz zażółceniem błon śluzowych.

Babeszjoza

Babeszjoza jest dla psów realnym zagrożeniem życia. Wywołuje ją aktywność pasożytniczego pierwotniaka Babesia canis we krwi. Najwięcej przypadków zarażenia babeszjozą u kotów rejestruje się w krajach afrykańskich. Jeśli dojdzie nią do zarażenia, to zwierzę manifestuje chorobę poprzez anemię, nadmierną senność, apatię, osłabienie, niechęć do jedzenia, wysoką temperaturę, problemy ze strony układu pokarmowego.

Anaplazmoza

Anaplazmoza jest chorobą odkleszczową wywoływaną przez aktywność riketsji. Patogeny atakują płytki krwi lub białe krwinki krwi. U kotów objawia się anemią, wysoką temperaturą, powiększonymi węzłami chłonnymi, apatią i brakiem łaknienia.

Mykoplazmoza hemotropowa (zakaźna anemia kotów)

Mykoplazmoza to kolejna bakteryjna choroba układu krwionośnego. Chorobotwórcze drobnoustroje, które przenikają do układu krwionośnego kota wskutek żerowania zarażonego kleszcza mają destrukcyjny wpływ na krwinki czerwone zwierzęcia. Dochodzi do niedokrwistości, apatii, gorączki, osłabienia organizmu, ślinotoku i konwulsji.