Pasożyty u zwierząt – rodzaje, drogi zarażenia, objawy, badania Część druga: pasożyty wewnętrzne
czytania opublikowano
Pasożyty – konsekwencje
zdrowotne dla psów i kotów. I nie tylko
Robaki jelitowe stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życia zwierząt towarzyszących. Inwazja pasożytów pogarsza znacznie komfort życia zwierzaków, prowadzi do wielu zaburzeń w funkcjonowaniu narządów wewnętrznych i może doprowadzić zwierzę do śmierci.
Dodatkowym argumentem przemawiającym za stosowaniem preparatów odrobaczających u psów i kotów jest potencjał zoonotyczny wielu chorób pasożytniczych występujących u zwierząt. Oznacza to, że robaki mogą zainfekować również ludzi przebywających w bezpośrednim otoczeniu czworonoga, lecz nie tylko opiekunowie mogą być zagrożeni zoonozami.
Endopasożyty atakujące zwierzęta mogą przenieść się na osoby, które nigdy nawet nie dotknęły psa czy kota, np. z powodu alergii.
Do inwazji może dojść wskutek kąpieli w zbiorniku wodnym, podczas jedzenia brudnymi rękoma lub jedzenia niemytych warzyw czy niedogotowanego mięsa.
Wiedza o pasożytach występujących w naszym środowisku przydatna jest zatem dla wszystkich osób, nie tylko dla opiekunów psów lub kotów.
Pasożyty wewnętrzne psów i
kotów – czynniki ryzyka
Zwierzęta towarzyszące mogą paść ofiarą tasiemców, glist, pierwotniaków, tęgoryjców i włosogłówek.
Na ryzyko zakażenia endopasożytami wpływa kilka czynników:
- wiek – młode psy i koty są szczególnie
narażone na zakażenie robakami, gdyż transmisja patogenów może się odbyć na
drodze matka-dziecko. Jeśli kotka lub suka były przed kryciem zarażone pasożytami jelitowymi zdolnymi do
przetrwania w narządach w formie nieujawnionej,
mogą zarazić swe młode podczas laktacji, a w przypadku psów, do zakażenia może
dojść już na etapie prenatalnym. Również zwierzęcy seniorzy są wrażliwi na negatywne skutki inwazji pasożytów z powodu
ogólnego stanu zdrowia i obniżonej sprawności układu odpornościowego.
- kondycja zdrowotna – osobniki cierpiące na inne choroby, np. nowotwory, nie stawią czoła kolejnemu przeciwnikowi tak sprawnie, jak silne jednostki. Zależność między pasożytami a innymi chorobami może działać również niekorzystnie w przeciwną stronę: organizm obciążony inwazją pasożytów łatwiej ulegnie kolejnym schorzeniom z powodu zaangażowania układu immunologicznego w zwalczanie skutków działalności robaków
- warunki życiowe – zwierzęta zaniedbane,
bezdomne, żyjące w skupiskach: schroniskach są obciążone wyższym ryzykiem
zarażenia pasożytami niż pojedynczy
kot czy pies żyjący w higienicznych warunkach. Koty wychodzące na spacery do
ogrodu mają więcej możliwości spotkań z innymi zwierzętami i do polowania, więc
również do zjedzenia myszy czy ptaka zainfekowanych jajami robaków niż kanapowy
mruczek. Nie jest to jednak reguła. Nawet niewychodzący
kot może zostać zakażony tasiemcem, jeśli przypadkowo
ugryzie go pchła zarażona jajami tego endopasożyta. Profilaktyka przeciw pchłom
jest bardzo ważnym wsparciem w przeciwdziałaniu
inwazji tasiemca u zwierząt domowych i ludzi.
- rodzaj diety – psy karmione surowym mięsem, np. polujące są bardziej narażone na zarażenie niż zwierzęta żywiące się wyłącznie gotową, przebadaną karmą.
Drogi transmisji pasożytów
wewnętrznych
Zwierzęta domowe najczęściej zarażają się pasożytami wewnętrznymi poprzez:
- zjedzenie: mięsa upolowanego ssaka czy ptaka,
które było wcześniej zainfekowane
pasożytem
- przypadkowe zjedzenie gleby,
trawy, roślin czy warzyw, z którymi wcześniej miał
kontakt zarażony osobnik
- wypicie skażonej patogenami wody
- wylizywanie sierści chorych
zwierząt
- korzystanie z tych samych misek, posłań, zabawek, grzebieni,
co chory osobnik
- spożycie odchodów zarażonych
pasożytem zwierząt
- zjedzenie żywiciela pośredniego (ślimak, żaba)
Jakie objawy u zwierząt
powinny zaniepokoić opiekuna?
Czujność opiekuna powinna się wzmóc, gdy pies lub kot zacznie wykazywać jeden lub kilka niepokojących objawów:
- wymioty
- biegunka/zaparcia
- gorączka
- krew w wymiotach lub odchodach
- kaszel
- problemy z oddychaniem
- zmęczenie
- apatia
- brak chęci do jedzenia
- nerwowość
- ospałość
- chudnięcie
- pogorszenie wyglądu sierści
- saneczkowanie
- wylizywanie okolic odbytu
- obecność jaj, członów lub larw robaków w najbliższym otoczeniu zwierzęcia
Bardzo często u zdrowych, dorosłych zwierząt aktywność pasożytów nie jest wyraźnie widoczna, pozostaje w formach otorbionych lub też robaki są jeszcze na wczesnym etapie kolonizacji organizmu zwierzaka.
Zwierzęta takie mogą równocześnie być aktywnymi nosicielami patogenów i stale zarażać inne osobniki w swoim otoczeniu. Stanowią potencjalne zagrożenie, zwłaszcza gdy opiekun nie sprząta odchodów po swoim ulubieńcu.
Niezależnie od objawów ostrzegawczych wymienionych wcześniej, każdy opiekun psa lub kota powinien wykonać swojemu podopiecznemu przynajmniej raz w roku profilaktyczne badania laboratoryjne: krwi, moczu i kału.
Badania morfologiczne i biochemiczne pozwalają na ocenę stanu zdrowia podopiecznego oraz na wczesne wykrycie nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu zwierzaka, w tym obecność pasożytów wewnętrznych i zewnętrznych.
W przypadku podejrzeń, że zwierzę zostało zarażone pasożytami wewnętrznymi, najczęściej wykonuje się badanie próbek kału (w kierunku obecności jaj).
Do postawienia diagnozy potrzebne są trzy próbki z różnych wypróżnień, w kolejnych dniach.
Ważne, by próbki były pobierane przed podaniem preparatów odrobaczających.