Nawracające biegunki u psa i kota – czy to giardioza?
czytania opublikowano
Nawracające, wodniste, cuchnące biegunki u psa czy kota mogą oznaczać, że zwierzę zmaga się z inwazją pierwotniaków z rodziny Giardia. W jaki sposób czworonogi zarażają się patogenami? Jakie są objawy giardiozy i w jaki sposób przeprowadza się diagnostykę choroby pasożytniczej? Po odpowiedzi zapraszamy do dalszej części materiału.
Giardia
– kosmopolityczny organizm pasożytniczy
Giardia, Lamblia lub ogoniastek jelitowy – wszystkie te określenia odnoszą się do jednego organizmu pasożytniczego – jednokomórkowego pierwotniaka z grupy wiciowców. Występuje on globalnie.
Giardioza jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób zakaźnych o charakterze pasożytniczym wśród populacji krajów rozwijających się. Sprzyja temu niski poziom higieny i mocno ograniczony dostęp do świeżej wody. Do zakażenia pierwotniakiem dochodzi wskutek spożycia wody zanieczyszczonej formami przetrwalnikowymi pasożyta – cystami.
Pasożytniczy pierwotniak bytuje w jelicie cienkim, dwunastnicy lub pęcherzyku żółciowym psów, kotów i ludzi.
Cykl życiowy pasożyta składa się z dwóch form: cyst i trofozoitów.
Giardia – drogi transmisji
Organizmy pierwotniacze Giardia występują głównie u zwierząt w dużych skupiskach: w schroniskach, hotelach dla czworonogów, hodowlach.
Zwierzęta zarażają się pasożytem drogą pokarmową. Sprzyja temu korzystanie z tych samych misek, wylizywanie sierści innych osobników, zabawa i używanie wspólnych kuwet.
W naturze zwierzęta (oraz ludzie) mogą zarazić się patogenem poprzez picie ze zbiorników wodnych zanieczyszczonych odchodami nosicieli pasożyta. To fekalno-oralna droga transmisji choroby.
Uwaga!
Zdarzają się przypadki zarażenia giardiozą wskutek pływania w wodzie zanieczyszczonej cystami pierwotniaka.
Do skutecznego zarażenia ofiary wystarczy tylko kilka cyst.
Po przeniknięciu do organizmu żywiciela, cysty pasożyta przekształcają się w aktywną formę – trofozoity.
Trofozoity przemieszczają się do jelita cienkiego, gdzie przywierają do błony śluzowej dwunastnicy i jelita. Tutaj następuje okres gwałtownego namnażania się pasożyta. Aktywność pierwotniaka prowadzi do uszkodzenia kosmków jelitowych i powoduje zaburzenie wchłaniania substancji odżywczych żywiciela.
Ta część trofozoitów, która nie zdołała się przytwierdzić do wewnętrznych ścian układu pokarmowego, ponownie przekształca się w cysty i jest wydalana wraz z odchodami do środowiska.
Cysty lamblii można zlokalizować w kale zwierząt już kilka dni od momentu przeniknięcia pasożyta do organizmu.
Czy wiesz, że...
Czy wiesz, że przetrwalnikowe formy pierwotniaka są niezwykle odporne na działanie czynników środowiskowych? W tej postaci mogą przetrwać nawet kilka miesięcy, czekając na dogodną okazję do kolonizacji nowego żywiciela. Cysty Giardii są jednak wrażliwe na wysychanie i gorzej radzą sobie w warunkach zimowych.
Giardioza – zagrożenia i grupa
podwyższonego ryzyka
Większość zarażonych pierwotniakiem psów i kotów nie wykazuje wyraźnych objawów klinicznych choroby. Należy jednak zaznaczyć, że dotyczy to głównie silnych, dorosłych osobników w ogólnie dobrym stanie zdrowia.
Co ważne, mimo że zwierzęta mogą nie odczuwać przykrych skutków giardiozy, to wciąż pozostają aktywnymi nosicielami choroby. Mogą zarażać inne czworonogi w otoczeniu.
W grupie wysokiego ryzyka wciąż pozostają zwierzęta bardzo młode, psi i koci seniorzy oraz osobniki zmagające się z innymi schorzeniami, których układ immunologiczny nie jest w stanie poradzić sobie z dodatkowym obciążeniem.
Uporczywe, nawracające biegunki wywołują silne odwodnienie i w efekcie osłabienie organizmu. Ponadto aktywność pasożyta w układzie pokarmowym żywiciela powoduje poważne zaburzenia wchłaniania substancji odżywczych z pożywienia, co ma szczególne znaczenia dla młodych zwierząt w okresie wzrostu.
Diagnostyka giardiozy
W przypadku wystąpienia objawów klinicznych (nawracające biegunki) u psa lub kota należy skontaktować się z lekarzem weterynarii.
Specjalista prawdopodobnie zleci wykonanie badań w celu postawienia precyzyjnej diagnozy.
Jakie badania są przydatne w rozpoznaniu giardiozy?
- Badanie kału (rozmaz bezpośredni) objawowych psów i kotów
- Flotacja kału z wirowaniem
- Test antygenowy Giardia ELISA
Diagnoza giardiozy nie jest prosta i czasem wymaga kilkukrotnego powtarzania wyżej wymienionych badań. Zdarza się tak, kiedy wyniki badań są ujemne, ale obraz kliniczny wskazuje na wystąpienie choroby. Powtórne badania należy również wykonać po zakończeniu leczenia (najlepiej 24 - 48 godzin po zakończeniu leczenia). Jeśli po upływie 2-4 tygodni od zakończenia leczenia testy ponownie wykażą obecność Giardia, należy przyjąć, że zwierzę zaraziło się ponownie. Źródeł zakażenia należy szukać wtedy w środowisku zwierzęcia.
Jeśli jednak leczenie zakończyło się sukcesem – badania nie wykazują obecności pasożyta – a objawy nie ustępują, lekarz weterynarii najpewniej zleci dodatkowe badania w celu pogłębienia diagnostyki.