Lamblia u psa – rozpoznanie, droga transmisji, leczenie, profilaktyka
czytania opublikowano
Lamblioza jest chorobą pasożytniczą, atakującą głównie szczenięta i młode koty. Zwierzęta chorujące na infekcję wywołaną przez lamblie cierpią na wyniszczające biegunki, wzdęcia, bóle brzucha, wymioty, gorączkę i odwodnienie. Pierwotniaki wywołujące lambliozę posiadają możliwości przekroczenia bariery gatunkowej i mogą zarazić człowieka. W poniższym materiale przybliżymy problematykę związaną z lamblią u psa. Zapraszamy do lektury.
Lamblia jelitowa u psa
Giardia lamblia, po polsku zwana giardią jelitową, ogoniastkiem jelitowym i wielkouśćcem jelitowym jest pierwotniakiem z grupy wiciowców. Pasożytniczy drobnoustrój bytuje w przewodzie pokarmowym, głównie w jelicie cienkim, dwunastnicy, w pęcherzyku żółciowym. Lamblia rozmnaża się przez podział. W trakcie migracji ku dolnym odcinkom jelita pierwotniak otacza się rodzajem pancerza ochronnego (odporną błoną pozwalającą na przetrwanie w niekorzystnych warunkach zewnętrznych) i przybiera formę przetrwalnikową (cystę).
Cysty wydalane są do otoczenia wraz z odchodami zwierzęcia. Jeden gram kału chorego na lambliozę zwierzęcia może zawierać nawet milion cyst. A dodać należy w tym miejscu, że ilość cyst zdolna do zasiedlenia organizmu psa wynosi od 10 do 100 osobników.
Transmisja lamblii
Do zarażenia lamblią najczęściej dochodzi wskutek przypadkowego połknięcie cyst pierwotniaka.
Cysty mogą przebywać w glebie, wodzie, na trawie, roślinach, zabrudzonym pożywieniu. Infestacja może nastąpić po wytarzaniu się psa w ziemi, kopaniu jam w glebie, po wylizywaniu łap, sierści, piciu z kałuży itp.
Uwaga!
Cysty lamblii posiadają nadzwyczajne umiejętności przeżycia w niesprzyjających warunkach zewnętrznych. W zimnej wodzie cysty mogą przetrwać do trzech miesięcy. Wyłącznie suche środowisko oraz okres zimy są w stanie wpłynąć na zmniejszenie populacji w otoczeniu.
Lamblia u psa a wiek zwierzęcia
Lamblioza najczęściej dotyka młode zwierzęta o niedojrzałym układzie immunologicznym. Starsze osobniki są w większości uodpornione z powodu silniejszego systemu odpornościowego, lecz stare, schorowane psy oraz samice w ciąży również padają ofiarą ostrej formy lambliozy.
Uważa się, że przebyta wcześniej lamblioza może dawać rodzaj częściowej odporności.
Nie zmienia to faktu, że dorosłe osobniki, nawet, jeśli nie cierpią z powodu objawów klinicznych choroby, stanowią poważne źródło zarażenia dla innych zwierząt (w tym potomstwa) oraz ludzi.
Lamblia u psa a środowisko
Lamblioza szczególnie szybko rozprzestrzenia się w środowisku zamkniętym, takim jak hodowle, schroniska, ochronki, gdzie zagęszczenie zwierząt w połączeniu z niską opieką i niewystarczającą higieną sprzyja szybkiej inwazji na kolejne osobniki.
Objawy lamblii u psa
Inwazja lamblii może nie dawać przez pewien czas widocznych objawów, lecz w przypadku ostrej formy lambliozy występować mogą:
- przewlekła, ciastowata biegunka ze śluzem
- brak apetytu
- wymioty
- chudnięcie
- apatia
- senność
- odwodnienie jako skutek biegunek i wymiotów
Diagnostyka
lamblii u psa
Rozpoznanie inwazji lamblii u psa następuje na skutek badania próbek kału. Do przeprowadzenia pełnej analizy potrzebne jest zebranie kilku próbek z przestrzeni od 3 do 5 dni. Należy pamiętać, że z powodu charakterystyki cyklu rozwojowego pierwotniaka, badanie kału może czasem przynieść wynik fałszywie ujemny.
Dostępne są na rynku testy ujawniające specyficzny dla lamblii antygen (testy ELISA, immunochromatografia). W laboratoriach diagnostycznych używa się ponadto testów PCR i IFAT (test immunofluorescencyjny).
Leczenie lamblii u psa
Dodatni wynik testów na obecność pierwotniaka w organizmie psa oraz widoczne objawy chorobowe u zwierzęcia są wskazaniem do podjęcia leczenia.
Rodzaj i zakres terapii określa lekarz weterynarii po zapoznaniu się z sytuacją środowiskową zwierzęcia i jego rodziny.
Przyjmuje się, że zwierzęta, u których stwierdzono obecność pierwotniaka, a które nie manifestują oznak chorobowych, nie obejmuje się leczeniem. W przypadku jednak, gdy w najbliższym otoczeniu psa są osoby o obniżonej odporności (np. w trakcie chemioterapii) lub małe dzieci, leczenie może być wskazane. Zwierzęta podczas terapii farmakologicznej powinne też być kąpane, by oczyścić okolice krocza, kończyn tylnych i zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia sierści i środowiska cystami pierwotniaka.
W przypadku lamblii profilaktyka nie istnieje. Należy badać zwierzęta pochodzące ze skupisk, sprawdzać stan zdrowia zwierzaków adoptowanych lub znalezionych, leczyć chorobę tam gdzie występuje i unikać zanieczyszczonych miejsc.
Pamiętaj!
Najlepszym i najskuteczniejszym sposobem uchronienia siebie, swojej rodziny oraz psa przed większością pasożytów jelitowych jest systematyczne stosowanie preparatów przeciwrobaczych.