Stop Pasożytom

Toksoplazmoza – cykl rozwojowy pierwotniaka, rozpoznanie choroby, zagrożenia i leczenie

czytania opublikowano

Ilustracja przedstawiająca kobietę i kwiaty

Toksoplazmoza jest najbardziej rozpowszechnioną chorobą odzwierzęcą na świecie. Przyjmuje się, że większość populacji ludzkiej miała choć raz kontakt z pierwotniakiem T. gondii wywołującym toksoplazmozę. Świadczy o tym ilość pozytywnych wyników serologicznych na obecność przeciwciał w surowicy krwi. Występowanie immunoglobulin G skierowanych przeciwko Toxoplasma jest tożsame z uzyskaniem odporności na toksoplazmozę danej osoby. Toksoplazmoza stanowi poważne zagrożenie dla pacjentów o obniżonej odporności oraz dla kobiet w pierwszych miesiącach ciąży.

Toksoplazmoza – pasożytnicza choroba pierwotniacza

Pierwotniak Toxoplasma gondii to pierwotniak, dla którego żywicielem ostatecznym są kotowate. T. Gondii jest pasożytem kosmopolitycznym, co znaczy, że bytuje w narządach blisko 200 gatunków ptaków i ssaków, lecz rozmnaża się i tworzy agresywne oocysty wyłącznie w żywicielu ostatecznym. Oocysty są wydalane do środowiska w odchodach kotowatych.

Zabrudzona oocystami T. gondii żywność zostaje przypadkowo zjadane przez inne ssaki i ptaki i w ten sposób pasożyt przedostaje się do organizmu żywiciela pośredniego. W narządach zwierząt innych niż kotowate, pasożyt tworzy cysty. Cykl życiowy pierwotniaka zamyka się, gdy zwierzę zostaje zjedzone przez żywiciela ostatecznego, kota.

Czy wiesz, że

Czy wiesz, że mysz lub szczur, w narządach którego bytuje cysta pierwotniaka T. gondii, wykazuje cechy samobójcze? Pasożyt wpływa na układ nerwowy gryzonia i blokuje naturalny odruch strachu przed zapachem kota, by sprowokować atak drapieżnika i przedostanie się do organizmu żywiciela ostatecznego, kota.

Oocystami pierwotniaka zarażają się również ludzie. Do infestacji dochodzi wskutek spożycia niedogotowanego lub surowego mięsa świń, owiec i kóz, a zwłaszcza mięsa dzikich zwierząt: kaczek, gęsi, gołębi i dzików. Toksoplazmoza zagraża również osobom zajmującym się zawodowo obróbką surowego mięsa, m. in. myśliwym.

Toksoplazmoza a kot domowy

Pamiętaj!

Z całą stanowczością należy podkreślić, iż zdrowy i objęty opieką weterynaryjną kot nie stanowi zagrożenia dla ludzkich członków swojej rodziny.

Szczególną opieką należy objąć młode koty, wychodzące, o skłonnościach do polowań. Zarażenie młodych osobników odbywa się wskutek zjedzenia upolowanego gryzonia lub ptaka, w narządach którego przebywają tkankowe postacie pierwotniaka – tachyzoity i bradyzoity.

W jelicie cienkim młodego kota dochodzi do namnażania się i produkcji oocyst. Zwierzę może cierpieć na zaburzenia neurologiczne i oddechowe, uszkodzenie wątroby i narządu wzroku.

Młody kot, który nigdy wcześniej nie miał kontaktu z pierwotniakiem wydala agresywne oocysty wraz z kałem od 3 – 10 dnia od spożycia zainfekowanego mięsa. Szczytowym momentem, gdzie ilość oocyst w odchodach jest najwyższa to czas między drugim a piątym dniem.

Dbajmy o zdrowie naszych kotów i reagujmy szybko kiedy widzimy jakiekolwiek nieprawidłowości czy symptomy choroby. Zgłośmy się do lekarza weterynarii. Szybkie podjęcie leczenia pozwoli zminimalizować zanieczyszczenie środowiska pierwotniakiem.  

Dorosłe koty, u których występują przeciwciała T. gondii są odporne na objawy toksoplazmozy. W nielicznych przypadkach choroba może wystąpić, jeśli organizm kota ulegnie osłabieniu wskutek innej choroby.

Objawy toksoplazmozy u kota:

Toksoplazmoza u kota – profilaktyka

W celu uniknięcia zarażenia pierwotniakiem T. gondii u kota należy:

Pamiętaj!

Kot wychodzący, o silnych instynktach łowieckich jest szczególnie zagrożony zarażeniem toksoplazmozą, co oznacza ryzyko przyniesienia choroby do siedziby ludzkiej.

Toksoplazmoza u ludzi

Człowiek, podobnie jak inne ssaki jest dla pasożytniczego pierwotniaka żywicielem pośrednim. U zdrowych, dorosłych osób ryzyko wystąpienia objawów chorobowych toksoplazmozy jest znikome, lecz inaczej wygląda sytuacja w przypadku kobiet w pierwszym trymestrze ciąży i osób o obniżonej odporności.

Toksoplazmoza u osób o silnym układzie immunologicznym przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Do możliwych symptomów toksoplazmozy o lekkim przebiegu można zaliczyć:

Objawy toksoplazmozy o ciężkim przebiegu (głównie u osób o upośledzonym układzie odpornościowym):

Toksoplazmoza jest szczególnie niebezpieczna dla płodów w pierwszym trymestrze ciąży.

Do możliwych powikłań u noworodków należą:

Uwaga!

Podstawowym zaleceniem w profilaktyce przeciw zarażeniu toksoplazmozą dla osób w grupie ryzyka jest unikanie spożywania surowego i niedogotowanego mięsa, używanie rękawiczek w pracach ogrodowych, podczas krojenia mięsa w kuchni i sprzątania kuwet kocich.