Pasożyty u zwierząt – rodzaje, drogi zarażenia, objawy, badania

czytania opublikowano

Ilustracja przedstawiająca leżącego psa pod schodami

Część pierwsza: pasożyty zewnętrzne

Pasożyty są prawdziwą plagą zdrowotną u zwierząt towarzyszących. Ocenia się, że prawie 85% psów i kotów miało choć raz w życiu styczność z robakami. Jakie drobnoustroje zagrażają psom i kotom? Jakie czynności należy podjąć, by ochronić podopiecznych przed inwazją robaków? Kiedy należy wykonać badanie krwi na obecność pasożytów?

„Zwierzę jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.” Ustawa o Ochronie Zwierząt obowiązująca w Polsce od 1997 roku.

Jedną z czynności gwarantujących zdrowie psom i kotom pozostającym w pieczy człowieka jest profilaktyka przed pasożytami zewnętrznymi i wewnętrznymi.

Pasożyty zewnętrzne – ryzyko dla zwierząt i ludzi

Komary, pchły, kleszcze, świerzbowce, nużeńce, wszy i wszoły to najczęściej atakujące zwierzęta pasożyty zewnętrzne.

Praktycznie każdy opiekun psa i większość opiekunów kotów przynajmniej raz w życiu musiała zmierzyć się z problemem ektopasożytów u swojego podopiecznego.

Częstym pytaniem opiekunów zwierząt kierowanym do lekarzy weterynarzy jest: czy obecność pasożytów można wykryć w badaniu krwi?

Nie wszystkie pasożyty można wykryć przy użyciu szybkich testów diagnostycznych krwi.

Babeszjoza

Jednym ze szczególnych przypadków, gdy do postawienia diagnozy konieczne jest wyłącznie badanie krwi jest babeszjoza, groźna choroba odkleszczowa.

Babeszjoza jest wysoce niebezpieczną, śmiertelną chorobą psów i kotów przenoszoną przez zarażone pierwotniakami kleszcze.

Specyficzne objawy babeszjozy u psa, takie jak:

W ciągu kilku minut po pobraniu krwi lekarz weterynarii może dzięki badaniu rozmazu stwierdzić, czy pies został zainfekowany przez kleszcza pierwotniakiem Babesia canis.

Uwaga!

W przypadku babeszjozy każda chwila jest cenna dla ratowania życia zwierzęcia, gdyż ta choroba ma błyskawiczny i agresywny przebieg, często kończy się zgonem.

Inne przykłady pasożytów zewnętrznych

Pchły

Najbardziej powszechnym pasożytem zewnętrznym u zwierząt domowych jest pchła.

Do najpospolitszych gatunków należy:

Pchła to niewielki, bezskrzydły owad żywiący się krwią kręgowców. Pasożyta można spotkać we wszystkich strefach klimatycznych, a żywicielami jest większość ssaków, z człowiekiem włącznie.

Pchła żerując na swoim zwierzęciu domowym może wywołać u niego:

Ponadto inwazja pcheł powoduje u zwierząt znaczne obniżenie komfortu życia, nerwowość, apatię lub rozdrażnienie, niechęć do jedzenia i spadek nastroju.

U młodych i słabych osobników zmasowana inwazja pcheł może doprowadzić do anemii i zgonu.

Komary

Kolejnym przedstawicielem pasożytów zewnętrznych atakujących zwierzęta domowe jest komar.

Komary mogą być przekaźnikiem (wektorem) takich groźnych chorób jak:

Dirofilarioza

Dirofilarioza to choroba pasożytnicza atakująca głównie psy (dotyczy również kotów), a wywołana aktywnością nicieni Dirofilaria.

Do zarażenia nicieniami Dirofilaria psa lub kota niezbędny jest wektor, komar, który został wcześniej zarażony inwazyjną postacią pasożyta.

Komar podczas żerowania na ciele chorego na dirofilariozę zwierzęcia pobiera z jego krwioobiegu mikrofilarie.

W organizmie komara pasożyt przechodzi podwójną wylinkę i przedostaje się znów do narządu gębowego, by podczas następnego żerowania dostać się przez ranę do krwioobiegu kolejnego zwierzęcia. W ten sposób dochodzi do zarażenia dirofilariozą następnego osobnika.

Rozróżniamy dwa rodzaje dirofilariozy:

Objawy dirofilariozy podskórnej

niebolesne (najczęściej) około 2 cm guzy umiejscowione pod skórą w okolicy tylnych partii ciała

W rzadszych przypadkach objawy dirofilariozy podskórnej mogą dotyczyć:

Diagnostyka dirofilariozy podskórnej

Obecnie, ze względu na dużą powszechność występowania w Polsce przypadków dirofilariozy podskórnej w ostatnich latach, wszystkie psy z wyczuwalnymi guzkami powinny być badane pod kątem obecności nicieni Dirofilaria.

Diagnostyka jest prowadzona w klinikach weterynaryjnych, a polega na wykonaniu badania histopatologicznego pobranych chirurgicznie próbek ze zmienionych chorobowo miejsc.

Innym sposobem jest badanie przy zastosowaniu urządzenia USG.

Badanie serologiczne może wykazać obecność we krwi mikrofilarii, lecz należy pamiętać, że w wielu przypadkach wynik badania krwi w kierunku mikrofilarii wychodzi błędnie ujemny. Często konieczne jest wykonanie badania kilku próbek krwi.

Objawy dirofilariozy sercowej

Diagnostyka dirofilariozy sercowej

Leiszmanioza

Leiszmanioza to tropikalna choroba pasożytnicza wywołana przez pierwotniaki Leishmania.

Cykl rozwojowy wiciowców Leishmania wymaga pozyskania dwóch żywicieli: moskita i kręgowca (psa, człowieka, kota).

Objawy leiszmaniozy u psów:

Nieleczona leiszmanioza może doprowadzić zwierzę do śmierci z powodu niewydolności narządów wewnętrznych.

Zarówno dirofilarioza jak i leiszmanioza pierwotnie występowały wyłącznie w rejonach tropikalnych i subtropikalnych (południowa Hiszpania, Grecja, Portugalia, Włochy, Azja, Afryka).

Wraz z ociepleniem klimatu oraz wskutek coraz popularniejszych podróży wraz z czworonożnymi towarzyszami, choroby te zaistniały w północnych częściach Europy, również w Polsce. Jako że najczęściej pies towarzyszy człowiekowi, to właśnie ten ssak stał się głównym rezerwuarem pierwotniaków.

Ocenia się, że w rejonie Warszawy i Radomia od 30 do 50% psów może być zarażone nicieniami Dirofilaria repens.

Zarówno dirofilarioza, jak i leiszmanioza są chorobami o potencjale zoonotycznym i mogą z powodzeniem przenieść się na człowieka.